Trong những năm gần đây tiền điện tử phát triển phá vỡ làm lung lay sự thống trị của đồng tiền fiat. Đây được xem là tiền tệ được chính phủ của một quốc gia phát hành và công nhận hợp pháp. Vậy bạn đã biết fiat là gì? Hay ưu và nhược điểm của đồng tiền pháp định fiat là gì? Hãy cùng climatereadinessinstitute.org tìm hiểu về tiền pháp định hay fiat qua bài viết dưới đây nhé!
I. Fiat là gì?
Tiền tệ Fiat là tiền tệ được phát hành, quản lý và phê duyệt hợp pháp bởi chính phủ của một quốc gia. Giá trị của một loại tiền tệ fiat không phải bắt nguồn từ giá trị của một loại hàng hóa giống như tiền tệ, mà là từ mối quan hệ cung cầu và sự ổn định của chính phủ phát hành.
Hầu hết các loại tiền giấy hiện đại đều có giá thầu hợp pháp, bao gồm đô la Mỹ, euro và các loại tiền tệ chính khác trên thế giới.
Giá trị của tiền tệ fiat có được từ các mối quan hệ cung và cầu, với sự ổn định từ chính phủ phát hành. Tiền tệ Fiat hiện được sử dụng hàng ngày để giao dịch, trao đổi, mua và bán, đầu tư và tiết kiệm hàng hóa và dịch vụ trong nước mà nó được phát hành. Do những ưu điểm liên quan đến tiền tệ fiat, nó đã thay thế hoàn toàn hệ thống bản vị vàng và tiền hàng hóa.
Ví dụ: VND tại Việt Nam được phát hành bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tiền giấy và tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành là đồng tiền pháp định, được dùng làm phương tiện thanh toán không hạn chế trên lãnh thổ Việt Nam’’. (Nguồn :sbv.gov.vn)
II. Lịch sử của fiat
Đồng tiền Fiat có nguồn gốc lâu đời dựa trên nghiên cứu của các nhà sử học. Kể từ khi bắt đầu có các cộng đồng nhỏ, mọi người đã sử dụng tiền tệ fiat để mua, bán và trao đổi hàng hóa. Tiền Fiat được chuyển đổi thành hàng hóa có giá trị hiện tại.
Fiat được xuất hiện chính thức ở Trung Quốc vào thế kỷ 11. Tại đây tiền tệ fiat được sử dụng để trao đổi vàng và bạc, cũng như lụa. Khi Hốt Tất Liệt lên nắm quyền (thế kỷ 13), ông đã thiết lập một hệ thống đấu thầu hợp pháp cho đế chế của mình. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng sự sụp đổ của Đế chế Mông Cổ là do siêu lạm phát của tiền pháp định vào thời điểm đó.
Tiền Fiat được phát hành ở các thuộc địa của Canada và Hoa Kỳ vào thế kỷ 18 và 19, và sau đó chính phủ liên bang Hoa Kỳ cũng đã thử nghiệm tiền tệ fiat. Năm 1972, sau nhiều lần thay đổi, Hoa Kỳ quyết định thay thế bản vị vàng bằng tiền tệ fiat. Đây cũng là lý do tại sao việc áp dụng tiền tệ fiat trong tài chính toàn cầu được khuyến khích.
Cũng trong thế kỷ 19, thực dân Pháp đã đồng hóa các dân tộc Đông Nam Á (bao gồm Lào, Việt Nam và Campuchia) và buộc họ phải sử dụng đồng bạc Đông Dương như một đồng tiền fiat.
III. Tiền pháp định fiat có thể sử dụng ở đâu?
Tiền tệ Fiat được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới và có thể được sử dụng để mua hầu hết mọi loại hàng hóa hoặc dịch vụ. Fiat bao gồm tiền giấy, tiền xu, tín dụng, khoản vay hoặc trái phiếu.
Nếu bạn đăng ký thẻ tín dụng hoặc khoản vay cá nhân và được chấp thuận, tín dụng hoặc số tiền bạn nhận được là một hình thức thanh toán. Điều này là do họ thường sử dụng tiền trên cơ sở đảm bảo và thỏa thuận để trả lại với lãi suất.
Bạn cũng có thể chuyển đổi fiat sang các loại tiền tệ khác khi đi nghỉ, đi du lịch hoặc gửi tiền trên khắp thế giới. Đây là dịch vụ chuyển tiền quốc tế cho phép bất kỳ ai gửi và nhận tiền miễn là họ phải trả phí.
IV. Cách hoạt động của tiền pháp định
Fiat là gì? Đồng tiền Fiat có giá trị bởi vì chính phủ xác nhận giá trị của nó hoặc vì hai bên tham gia giao dịch đồng ý về giá trị của nó.
Trong lịch sử, các chính phủ đúc tiền từ tiền giấy, in ra có thể đổi lấy một lượng cụ thể của hàng hóa vật chất có giá trị, chẳng hạn như vàng và bạc, hoặc các hàng hóa thông thường. Không thể thay đổi hoặc trao đổi tiền tệ Fiat.
Đồng tiền Fiat không dựa vào dự trữ vật chất như dự trữ vàng và bạc quốc gia, vì vậy chúng có nguy cơ mất giá do lạm phát hoặc thậm chí trở nên vô giá trị trong trường hợp siêu lạm phát.
Tiền trở nên vô giá trị khi mọi người mất niềm tin vào tiền tệ của một quốc gia. Điều này khác với tiền tệ bản vị vàng.
Ví dụ: Tiền kim loại có giá trị nội tại do nhu cầu về vàng trong sản xuất đồ trang sức và đồ trang trí, điện tử, máy tính và phương tiện hàng không vũ trụ.
V. Ưu và nhược điểm của tiền pháp định fiat
Tiền pháp định đóng vai trò là một loại tiền tệ tốt nếu nó có thể xử lý được những vai trò mà đơn vị tiền tệ một quốc gia cần, cụ thể nó mang một số ưu và nhược điểm như:
1. Ưu điểm
- Tính linh hoạt: Tiền tệ Fiat mang lại cho các chính phủ và ngân hàng trung ương sự linh hoạt để đối phó với các vấn đề liên quan đến khủng hoảng kinh tế. Việc phát hành tiền tệ fiat cũng là nguồn thu của chính phủ.
- Chi phí sản xuất: Tạo ra tiền tệ fiat rẻ hơn so với tiền tệ dựa trên hàng hóa.
- Loại bỏ sự khan hiếm: Vì tiền tệ fiat không phải là tài nguyên khan hiếm hoặc cố định như vàng hoặc kim cương, các ngân hàng trung ương có thể kiểm soát nguồn cung và quản lý các biến số kinh tế.
- Thuận tiện: tiền tệ fiat không phụ thuộc vào dự trữ hàng hóa. Nó cũng loại bỏ nhu cầu lưu trữ, bảo vệ, giám sát và các yêu cầu khác đắt tiền.
- Tính phổ biến: Đồng tiền Fiat được các nước trên thế giới sử dụng và được chấp nhận là tiền tệ của thương mại quốc tế.
2. Nhược điểm
- Rủi ro lạm phát: Có nhiều rủi ro tiềm ẩn về lạm phát gia tăng do tiền tệ fiat không có giá trị nội tại và khủng hoảng kinh tế xảy ra nếu chính phủ không có các giải pháp quản lý tiền phù hợp.
- Sự sụp đổ của quá khứ: Việc in thêm tiền đã làm suy giảm nền kinh tế trong lịch sử, liên quan đến lạm phát gia tăng. Điều này làm dấy lên những lo ngại có thể phát sinh trong tương lai.
- Rủi ro khấu hao: Vì tiền tệ fiat không có giá trị nội tại, nếu chính phủ bơm một lượng lớn tiền tệ một cách bất hợp lý, sự mất cân bằng giữa cung và cầu có thể dễ dàng xảy ra, làm giảm giá trị của tiền tệ fiat.
VI. So sánh tiền fiat và Crypto
1. Tính chất
- Tiền Fiat và tiền ảo có điểm chung là không được đảm bảo về mặt hiện vật.
- Đồng tiền Fiat được kiểm soát bởi chính phủ và ngân hàng trung ương của một quốc gia. Tiền điện tử được phân quyền, vận hành và phát triển trên nền tảng blockchain.
2. Phạm vi sử dụng
- Tiền tệ Fiat được quốc tế công nhận, có thể bị hạn chế về mặt địa lý và phải được chuyển đổi sang đơn vị tiền tệ của quốc gia giao dịch.
- Tiền điện tử dễ giao dịch hơn tiền pháp định vì chúng không bị hạn chế bởi bất kỳ tổ chức hoặc chính phủ nào.
3. Cách tạo ra tiền
- Đồng tiền Fiat được phát hành bởi các chính phủ và ngân hàng trung ương dựa trên sức mạnh của chính phủ và nền kinh tế của đất nước, chứ không phải là giá trị vật chất của nó.
- Tiền điện tử có một nguồn cung cấp cụ thể, được xác định và được kiểm soát.
4. Truy xuất lịch sử giao dịch
Tiền điện tử được giao dịch hoàn toàn qua internet và một khi đã giao dịch thì lịch sử không thể thay đổi hoặc xóa được. Nó giúp cho việc giao dịch trở nên dễ dàng, rất thuận tiện, mang lại lợi nhuận và nhanh chóng để có được lịch sử giao dịch của bạn.
Tiền tệ Fiat có lịch sử lâu đời và có sự hiện diện mạnh mẽ với các chính phủ trên thế giới. Hiện tại, tiền pháp định và tiền điện tử hỗ trợ lẫn nhau. Tiền ảo sẽ không sớm thay thế tiền pháp định. Nhiều quốc gia lớn đang làm việc để có thể kết hợp hai loại tiền tệ.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về tiền pháp định fiat là gì được nhiều bạn tìm hiểu. Hy vọng với những thông tin này sẽ hữu ích với các bạn khi tìm hiểu về tiền tệ hiện nay. Cảm ơn các bạn đã đón đọc!
